در مسیر دور و درازی که انسان به سوی سعادت و جلب رضای خدا دارد، گردنه های صعب العبوری در پیش دارند که شیاطین در آنجا کمین کرده اند و اگر انسان تنها بماند، هرگز توانایی پیمودن این راه را ندارد. باید دست به دامن لطف الهی زند و با تکیه و توکل بر او، این راه پرخطر را بسپرد، هر گاه طوفان ها شدید و شدیدتر می شود، او بیشتر به سایه لطف الهی پناه برد.

در حدیثی می خوانیم که در حضور پیامبر صلی الله علیه و آله یکی نسبت به دیگری بدگویی کرد، آتش غضب در دل او افروخته شد. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

«إِنّی لاَءَعْلَمُ کلِمَةً لَوْ قالَها لَذَهَبَ عَنْهُ الْغَضَبُ: أَعُوذُ بِاللّه مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ»؛

«من سخنی می دانم که اگر مرد خشمگین آن را بگوید، خشمش فرو می نشیند و آن جمله: أعوذ باللّه من الشیطان الرجیم است».

مرد خشگمین عرض کرد: «أَ مَجْنُونا تَرانی»؛ یعنی: فکر می کنید من دیوانه ام و شیطان در پوست من رفته است؟

پیامبر صلی الله علیه و آله به قرآن استناد فرمود و این آیه را تلاوت کرد: «وَ إِمّا ینْزِغَنَّک مِنَ الشَّیطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّه »؛ «هر گاه وسوسه های شیطانی به سراغ تو بیاید، به خدا پناه ببر».[1]

اشاره به این که طوفان غضب از وسوسه های شیطان است، همان گونه که طوفان شهوت، هوا و هوس، هر کدام یکی از آن وسوسه ها است.

در کتاب خصال می خوانیم: امیرالمؤمنین علیه السلام چهارصد باب درباره اموری که به نفع دین و دنیای مسلمانان است، به اصحابش تعلیم داد و از آن جمله این بود:

«إِذا وَسْوَسَ الشَّیطانُ إِلی أَحَدِکمْ فَلْیسْتَعِذْ بِاللّه وَ لْیقُلْ: آمَنْتُ بِاللّه مُخْلِصا لَهُ الدّینُ»؛ [2] «هر گاه شیطان یکی از شما را وسوسه کند، باید به خدا پناه برد و بگوید: به خداوند پناه آوردم و دین خود را برای او خالص می کنم».

 

شناخت امواج شیطان

«إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیطانِ تَذَکرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ»؛ [3]

در این آیه راه غلبه و پیروزی بر وسوسه های شیطان را به این صورت بیان می کند که پرهیزگاران هنگامی که وسوسه های شیطانی آنها را احاطه کند، به یاد خدا و نعمت های بی پایانش، به یاد عواقب شوم گناه و مجازات دردناک خدا می افتند. در این هنگام ابرهای تیره و تار وسوسه از اطراف قلب آنها کنار می رود و راه حق را به روشنی می بینند و انتخاب می کنند.

«طائف» به معنی «طواف کننده» است گویا وسوسه های شیطانی همچون طواف کنندگان، پیرامون فکر و روح انسان پیوسته گردش می کنند تا راهی برای نفوذ بیابند. اگر انسان در این هنگام به یاد خدا و عواقب شوم گناه بیفتد، آنها را از خود دور ساخته و رهایی می یابد، و گر نه سرانجام در برابر این وسوسه ها تسلیم می گردد.


پی نوشت:

[1] روح المعانی، ج 24، ص 111، به نقل از: تفسیر نمونه، ج 2، ص 287.
[2] تفسیر نورالثقلین، ج 4، ص 551، به نقل از: تفسیر نمونه، ج 20، ص 287.
[3] سوره أعراف، آیه 201.


منبع: حوزه نت